آلبر کامو
شنبه, ۱۸ بهمن ۱۳۹۳، ۱۱:۰۲ ب.ظ
آلبر کامو رماننویس و نمایشنامهنویس و مقالهنویس فرانسوی در سال 1913 در الجزایر زاده شد، پس از پایان تحصیلات عمیق و وسیع در ادب و فلسفه، در الجزایر به تدریس پرداخت و به علل مزاجی دنباله آن را رها کرد و به تئاتر روی آورد. میان سالهای 1937 و 1941 آثاری درباره جنگ انتشار داد که او را به شهرت رساند. در 1937 «پشت و رو» و در 1938 «مراسم ازدواج» را انتشار داد. که مجموعهای از خاطرات بود. اثری کوتاه، آمیخته با نگرانی که در آن احساس درباره عالم طبیعت به نوعی عرفان وتصوف میرسید. در 1942 «بیگانه» کامو را به توده وسیع مردم شناساند و موفقیت فراوان به دست آورد. «افسانه سیزیف» در سال 1942 مقالهای فلسفی است که کامو در آن مانند «ژان پل سارتر» فلسفه اصالت وجود انسان را عرضه کرده است. کامو سالها از دوستان و همکاران وهمفکران نزدیک سارتر بود .نمایشنامه «کالیگولا» در دسامبر 1945 اولین بار برصحنه آمد و پس از تجدید نظر در 1958 بار دیگر به نمایش گذارده شد.
کامو پیوسته درصدد نابود ساختن ستمگری و خشونت و مکر وخدعه از پهنه جهان است . تسلیم در برابر ستمگری را خود گناهی بزرگ میشمرد، طغیان و ازنو ساختن را یگانه وظیفه بشر میداند و مقاومت و کوشش خستگیناپذیر و مشترک را در برابر تقدیر میستاید. کامو به نیروی پایداری بشر ایمان دارد. انتشار کتاب «مرد عصیانگر» 1951 ، تحلیلی از انقلاب روسیه، موجب شد که رابطه معنوی و همفکری کامو و سارتر قطع گردد. مناظره و مشاجره قلمی این دو متفکر با قطعههای گوناگون دیگر که میان سالهای 1948 تا 1953 نوشته شده بود، در دو جلد از مجموعه نوشتههای جاری وجود دارد که در 1953 انتشار یافت.
در رمان «سقوط»(1956) به نظر میآید که کامو به جانب یأس و سرخوردگی کشیده میشود کامو در 1957 در مجموعه «تبعید و دیار خویش»، 6 داستان کوتاه فراهم آورد که موضوع همه آنها برادری در عالم بشریت و دشواریهایی است که در این راه وجود دارد.
در همین سال یعنی 1957 کامو به دریافت جایزه ادبی نوبل نایل آمد و جوانترین نویسندهای بود که این افتخار را به دست آورد.
کامو در 4 ژانویه 1960 در حادثه اتومبیل جان سپرد.
کتاب طاعون
درباره طاعون :
کامو در ضمن کار تئاتر رمان «طاعون» را در 1947 منتشر کرد که اقبال فراوان و مداومی یافت و تا 1960 ششصد و پنجاه هزار نسخه از آن به فروش رفت و دامنه شهرت و افتخار کامو در فرانسه و خارج از آن گسترش داد و به دریافت جایزه منتقدان نایل آمد. موضوع رمان طاعون به ظاهر توصیف شهر طاعونزده «اوران » است. شهری بازرگانی که در نظر کامو بسیار زشت مینماید و در آن عشق، ثروت و سودجویی، همهچیز را تحتالشعاع قرار داده است. در حقیقت طاعون اشارهای است به زندگی مردم فرانسه به هنگام اشغال ارتش آلمان و همچنین اشارهای به بدبختی مشترک بشر. از نظر کامو در جامعه طاعونزده هرگز عدالت و آزادی حکومت ندارد و سوداگران و پولپرستان بلایی چون طاعونند که جز مرگ رهآوردی برای جامعه به همراه نمیآورند.
نویسنده در مورد این اثر در نامهای به رولان بارت مینویسد:
«در مقایسه با رمان بیگانه، طاعون بیگفتگو گذاری است از سرکشی انفرادی به جهان اجتماعی، اجتماعی که باید در مبارزههایش شرکت کرد. اگر از بیگانه تا طاعون راهی در راستای تحول باشد، این تحول در جهان همبستگی و مشارکت است.»
آنچه امروزه دربارهی کامو میتوان گفت، این است که او نمایندهی ادبیات اگزیستانسیالیستی در فرانسه شد. طبق آماری، سالانه در مجلات فرهنگی کشورش حدود سی تا هفتاد مقاله دربارهی او منتشر میشود. کامو نویسندهای است اخلاقگرا که آثارش مشهوریت جهانی دارند. اهمیت او در فرهنگ غرب در قرن بیستم، دست کمی از تأثیر افرادی چون: مارکس، نیچه و فروید ندارد. او همچون همهی هنرمندان بزرگ قبل از خود، خالق اسطورههایی شد که انسان غربی با آنها حتا امروزه دست به گریبان است. در محیطهای فرهنگی، کامو را در کنار مشاهیری چون کافکا، نیچه، همینگوی، فاکنر، داستایوسکی، بکت و یونسکو، قرار میدهند.
کامو را میتوان نویسنده، فیلسوف، نمایشنامهنویس، روزنامهنگار، مقالهنویس، ناشر، ویراستار، هنرپیشه و فیلمساز دانست. او میگفت حتا جایزهی نوبل نمیتواند مزد واقعی انسان در جامعه و جهان آبزورد غربی باشد، یعنی هیچکس مزد حقیقی خود را در دنیای پوچ و بیمعنای فعلی دریافت نمیکند.
- ۹۳/۱۱/۱۸